Kategoria: Zbiorowa mogiła wojenna
W lesie, na pograniczu miejscowości Hałbów i Krempna, znajduje się zbiorowa mogiła Żydów – ofiar terroru. Tworzy ją betonowa, kilkustopniowa płyta, na której ustawione są tablice epitafijne w formie macew z czerwonego piaskowca. Na dwóch umieszczone są epitafia dotyczące wszystkich pochowanych:
W TEJ MOGILE SPOCZYWAJĄ PROCHY 1250 ŻYDÓW ZE ŻMIGRODU I OKOLIC,
KTÓRZY ZOSTALI ZAMORDOWANI PRZEZ BARBARZYŃCÓW HITLEROWSKICH 7 LIPCA 1942R.
NIECH PAMIĘĆ O NICH NIE ZAGINIE.
TU SPOCZYWAJĄ SZCZĄTKI 1250–CIU ŻYDÓW
POMORDOWANYCH 7 LIPCA 1942R. PRZEZ ZBIRÓW HITLEROWSKICH.
RABIN ARON HALBERSTAM „RUBIN EIZENBERG.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.
Ponadto na płycie staraniem rodzin ustawione są macewy z piaskowca lub granitu. Na płytach wyryte są inskrypcje, po hebrajsku, angielsku i polsku poświęcone poszczególnym pochowanym:
TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI Ś.P. RODZINY GELDZÄHLER:
HELENA – MATKA LAT 48
MARIANNA – CÓRKA LAT 21
GENIA – CÓRKA LAT 16
SALOMEA – CÓRKA LAT 16
MARCIN – SYN LAT 14
ZAMORDOWANYCH DNIA 7.VII.1942R. PRZEZ NAJEŹDŹCÓW HITLEROWSKICH.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.
NA PAMIĄTKĘ CÓRKA SALA.
TU SPOCZYWAJĄ CHAIM MARIEM I VITA ZERMANOWIE,
ZAMORDOWANI PRZEZ HITLEROWCÓW.
TU SPOCZYWAJ BŁ.P. WOHLMUT BRANDLA WRAZ ZE SWOIMI 8 DZIEĆMI:
WOHLMUT JAKUB, WOHLMUT WIKTOR, WOHLMUT LEIB, WOHLMUT HIRSZ,
WOHLMUT MENEK, WOHLMUT REIZLA, WOHLMUT ESTERA, WOHLMUT LAJA,
ZAMORDOWANI PRZEZ OPRAWCÓW HITLEROWSKICH 7.VII.1942R. W HAŁBOWIE.
WYMORDOWANI PRZEZ HITLEROWCÓW RODZINA BEERÓW, WALTERÓW, RUBENFELDÓW.
BŁ.P. TRAGICZNIE ZMARŁEMU OJCU DAWIDOWI WYMYŚLNEROWI
I CZŁONKOM WYMORDOWANEJ RODZINY WYMYŚLNERÓW DNIA 10 LIPCA 1942R.
NA WIECZNĄ PAMIĄTKĘ POZOSTALI SYNOWIE I CÓRKI. CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.
TU SPOCZYWAJĄ BŁ.P. KRILL MAIER, KRILL SARA, KRILL JÓZEF, KRILL ICEK,
KRILL MOJER, KRILL ARON, KRILL NELHA, KRILL MIRIM, GRRENREICH ESTERA.
ZAMORDOWANI PRZEZ OPRAWCÓW HITLEROWSKICH 7.VII.1942R. W HAŁBOWIE.
TU SPOCZYWA BŁ.P. ESTERA ROSENHAND
ZAMORDOWANA PRZEZ OPRAWCÓW HITLEROWSKICH 7.VII.1942R. W HAŁBOWIE.
Na podstawie napisów epitafijnych umieszczonych na nagrobku przez rodziny można zidentyfikować nazwiska i imiona 28 spośród pochowanych oraz nazwiska 4 rodzin, których członkowie zostali zamordowani w tym miejscu. Całość obłożona jest płytkami chodnikowymi i otoczona metalową balustradą na betonowej podmurówce. O usytuowaniu mogiły informuje marmurowa tablica informacyjna umieszczona przy drodze prowadzącej do Krempnej.
Podczas silnych opadów deszczu w 20004 roku podmyta została skarpa, na której posadowiona jest mogiła. Zawaleniu uległa środkowa część nagrobka wraz z macewami z czerwonego piaskowca. W następnym roku przeprowadzono remont. Wzmocniono całość płyty, ponownie ustawiono popękane macewy, naprawiając uszkodzenia. Wymieniono także otaczające grób płytki na kostkę brukową.
Staraniem Stowarzyszenia Gmina Chrześcijańskiej im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie, która opiekuje się mogiłą wykonano nowe ogrodzenie nagrobka i odwodnienie. Prace były współfinansowane ze środków Rady ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie.
Lokalizacja: Krempna, gmina Krempna
GPS: 49.532187, 21.497596