Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności.

Hałbów / Krempna – mogiła zbiorowa Żydów – ofiar terroru

Ewidencja pochowanych

Kategoria: Zbiorowa mogiła wojenna


W lesie, na pograniczu miejscowości Hałbów i Krempna, znajduje się zbiorowa mogiła Żydów – ofiar terroru. Tworzy ją betonowa, kilkustopniowa płyta, na której ustawione są tablice epitafijne w formie macew z czerwonego piaskowca. Na dwóch umieszczone są epitafia dotyczące wszystkich pochowanych:

 

W TEJ MOGILE SPOCZYWAJĄ PROCHY 1250 ŻYDÓW ZE ŻMIGRODU I OKOLIC,

KTÓRZY ZOSTALI ZAMORDOWANI PRZEZ BARBARZYŃCÓW HITLEROWSKICH 7 LIPCA 1942R.

NIECH PAMIĘĆ O NICH NIE ZAGINIE.

TU SPOCZYWAJĄ SZCZĄTKI 1250–CIU ŻYDÓW

POMORDOWANYCH 7 LIPCA 1942R. PRZEZ ZBIRÓW HITLEROWSKICH.

RABIN ARON HALBERSTAM „RUBIN EIZENBERG.

CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

 

Ponadto na płycie staraniem rodzin ustawione są macewy z piaskowca lub granitu. Na płytach wyryte są inskrypcje, po hebrajsku, angielsku i polsku poświęcone poszczególnym pochowanym:

 

TU SPOCZYWAJĄ ZWŁOKI Ś.P. RODZINY GELDZÄHLER:

HELENA – MATKA LAT 48

MARIANNA – CÓRKA LAT 21

GENIA – CÓRKA LAT 16

SALOMEA – CÓRKA LAT 16

MARCIN – SYN LAT 14

ZAMORDOWANYCH DNIA 7.VII.1942R. PRZEZ NAJEŹDŹCÓW HITLEROWSKICH.

CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

NA PAMIĄTKĘ CÓRKA SALA.

 

TU SPOCZYWAJĄ CHAIM MARIEM I VITA ZERMANOWIE,

ZAMORDOWANI PRZEZ HITLEROWCÓW.

 

TU SPOCZYWAJ BŁ.P. WOHLMUT BRANDLA WRAZ ZE SWOIMI 8 DZIEĆMI:

WOHLMUT JAKUB, WOHLMUT WIKTOR, WOHLMUT LEIB, WOHLMUT HIRSZ,

WOHLMUT MENEK, WOHLMUT REIZLA, WOHLMUT ESTERA, WOHLMUT LAJA,

ZAMORDOWANI PRZEZ OPRAWCÓW HITLEROWSKICH 7.VII.1942R. W HAŁBOWIE.

 

WYMORDOWANI PRZEZ HITLEROWCÓW RODZINA BEERÓW, WALTERÓW, RUBENFELDÓW.

 

BŁ.P. TRAGICZNIE ZMARŁEMU OJCU DAWIDOWI WYMYŚLNEROWI

I CZŁONKOM WYMORDOWANEJ RODZINY WYMYŚLNERÓW DNIA 10 LIPCA 1942R.

NA WIECZNĄ PAMIĄTKĘ POZOSTALI SYNOWIE I CÓRKI. CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

 

TU SPOCZYWAJĄ BŁ.P. KRILL MAIER, KRILL SARA, KRILL JÓZEF, KRILL ICEK,

KRILL MOJER, KRILL ARON, KRILL NELHA, KRILL MIRIM, GRRENREICH ESTERA.

ZAMORDOWANI PRZEZ OPRAWCÓW HITLEROWSKICH 7.VII.1942R. W HAŁBOWIE.

TU SPOCZYWA BŁ.P. ESTERA ROSENHAND

ZAMORDOWANA PRZEZ OPRAWCÓW HITLEROWSKICH 7.VII.1942R. W HAŁBOWIE.

 

 Na podstawie napisów epitafijnych umieszczonych na nagrobku przez rodziny można zidentyfikować nazwiska i imiona 28 spośród pochowanych oraz nazwiska 4 rodzin, których członkowie zostali zamordowani w tym miejscu. Całość obłożona jest płytkami chodnikowymi i otoczona metalową balustradą na betonowej podmurówce. O usytuowaniu mogiły informuje marmurowa tablica informacyjna umieszczona przy drodze prowadzącej do Krempnej.

Podczas silnych opadów deszczu w 20004 roku podmyta została skarpa, na której posadowiona jest mogiła. Zawaleniu uległa środkowa część nagrobka wraz z macewami z czerwonego piaskowca. W następnym roku przeprowadzono remont. Wzmocniono całość płyty, ponownie ustawiono popękane macewy, naprawiając uszkodzenia. Wymieniono także otaczające grób płytki na kostkę brukową.

Staraniem Stowarzyszenia Gmina Chrześcijańskiej im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie, która opiekuje się mogiłą wykonano nowe ogrodzenie nagrobka i odwodnienie. Prace były współfinansowane ze środków Rady ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie.

 


Lokalizacja: Krempna, gmina Krempna

GPS: 49.532187, 21.497596