Kategoria: Zbiorowa mogiła wojenna
W dniu 24 lipca 1944 roku w Lesie Grabińskim hitlerowcy zamordowali 73 więźniów przewiezionych z aresztu w Jaśle. Byli to mieszkańcy Lubatowej i okolic, cywile oraz członkowie ruchu oporu (AK i BCh). Zwłoki pomordowanych pogrzebane zostały na miejscu egzekucji. 9 kwietnia 1945 roku przeprowadzono ekshumacje. 38 zidentyfikowanych ofiar, pochowano we wspólnej mogile obok kościoła parafialnego w Lubatowej. Zwłoki ośmiu osób, które zidentyfikowano, zostały zabrane przez bliskich i pochowane w grobach rodzinnych na cmentarzach parafialnych.
Mogiłę ziemną, o powierzchni 42 m2, otacza ozdobna balustrada wsparta na betonowych słupkach. Z przodu, wzniesiono monumentalną ścianę pomnikową z piaskowca. Na licu umieszczone są dwie płaskorzeźby. Pod nimi znajdują się tablice epitafijne. Pierwotnie umieszczone były na nich zdjęcia oraz nazwiska ofiar. Nie tylko pochowanych w tym miejscu, ale także innych ofiar wojny. W 2001 roku, podczas remontu zdjęto stare tablice, na ich miejsce wmontowano nowe z czarnego granitu. Epitafium po lewej stronie poświęcone jest osobom spoczywającym w tym miejscu:
ZAMORDOWANI W LESIE GRABIŃSKIM W IWONICZU 24.07.1944
EKSHUMOWANI I ZŁOŻENI W TYM GROBIE 9.04.1945.
Poniżej wyryte są nazwiska i daty urodzenia 38 osób. Druga tablica poświęcona jest innym lubatowianom, pomordowanym w różnych okolicznościach:
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI. ZAMORDOWANI W WARZYCACH 1.07.1944
ZGINĘLI W OBOZACH KONCENTRACYJNYCH
ZGINĘLI NA POLU CHWAŁY
ZGINĘLI W RÓŻNYCH MIEJSCACH.
Łącznie 42 nazwiska ofiar wojny.
Pomiędzy filarami z płaskorzeźbami, we wnęce, umieszczony jest symboliczny katafalk z wieńcem laurowym. Na szczytowym łuku wyryto napis:
CHWAŁA POLEGŁYM.
Pod nim trzecia płaskorzeźba przedstawiająca matkę z dziećmi pochylającą się nad mogiłą. Kolejne dwie postacie – aniołów, znajdują się z tyłu ściany. Przed mogiłą znajduje się niewielki placyk, wyłożony płytkami cementowymi. Całość otaczają betonowe kolumny połączone metalowym łańcuchem.
Lokalizacja: Lubatowa, gmina Iwonicz-Zdrój
GPS: 49.545465, 21.759526