Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności.

Przemyśl – Obozowa – cmentarz jeńców radzieckich i włoskich

Ewidencja pochowanych

Kategoria: Cmentarz wojenny


W latach 1941 – 1944 na terenie miejscowości Pikulice i Nehrybka funkcjonował obóz jeniecki. Przetrzymywano tutaj najpierw jeńców radzieckich a następnie włoskich. W wyniku warunków panujących w obozie setki jeńców zmarło, wielu zostało rozstrzelanych, zwłaszcza podczas likwidacji obozu. Zostali oni pochowani w mogiłach zbiorowych usytuowanych na terenie fortu z I wojny światowej a także na polach Pikulic. Po zakończeniu działań wojennych mogiły zostały częściowo ekshumowane i uporządkowane.

W 1962 roku, z inicjatywy położonego w sąsiedztwie zakładu przemysłowego, w pobliżu mogił wzniesiono monumentalny pomnik ku pamięci pomordowanych jeńców. Na pomniku umieszczono tablicę w języku polskim i rosyjskim o treści:

 

W LATACH 1942 – 43 HITLEROWSCY PRZESTĘPCY

ZAMORDOWALI W OBOZACH PRZEMYŚLA PIKULIC I NEHRYBKI

KILKA TYSIĘCY ŻOŁNIERZY RADZIECKICH JEŃCÓW WOJENNYCH

I ŻOŁNIERZY WŁOSKICH, KTÓRZY ODMÓWILI BRANIA UDZIAŁU

W WALCE ZE ZWIĄZKIEM RADZIECKIM.

POMNIK WZNIESIONY NA MIEJSCU MASOWEJ ZAGŁADY

JEST SYMBOLEM BRATERSTWA NARODÓW I WSPÓLNIE PRZELANEJ KRWI.

„ZA NASZĄ I WASZĄ WOLNOŚĆ.

 

Niestety nie zachowała się dokumentacja pozwalająca na ich precyzyjne umiejscowienie w terenie. W związku z tym w 2003 roku, na zlecenie Wojewody, przeprowadzono prace poszukiwawcze mające na celu precyzyjne określenie miejsca usytuowania mogił zbiorowych oraz liczby pochowanych w nich ofiar. Prace, którymi kierował prof. Andrzej Kola pozwoliły na odnalezienie szczątek na terenie fotu. Zostały one złożone w mogile zbiorowej. Pochówek otoczono granitowym obramowaniem a w centrum umieszczono tablicę inskrypcyjną. W 2007 roku kontynuowano prace poszukiwawcze. Pozwoliły one na lokalizację zbiorowych na terenie prywatnych działek przy ul. Cegielnianej. W związku z tym podjęto decyzję o przebudowanie cmentarza wojennego przy ul. Obozowej. Wyburzono opisany pomnik, znajdujący się w bardzo złym stanie technicznym. Wykonano ceglane murki wokół dojścia i na elementach urządzenia cmentarza. W 2014 roku do zbiorowych, nowo stworzonych mogił, przeniesiono szczątki prawie 3 000 ofiar obozu. W latach 2015 – 2016 wykonano kompletne urządzenie cmentarza. Mogiły zbiorowe zostały otoczone ceglanym obramowaniem, na każdej ustawiono tablice z inskrypcją:

 

MOGIŁA ZBIOROWA JEŃCÓW RADZIECKICH I WŁOSKICH

ZMARŁYCH W LATACH 1941 – 1944.

 

 

Napis wyryto w języku polskim, rosyjskim i włoskim. Na każdej mogile ustawiono także dwa kamienne krzyże, katolicki i prawosławny. Przy wejściu na cmentarz, na ceglanym murze, umieszczono tablicę informacyjną o treści:

 

NA TYM CMENTARZU SPOCZYWAJĄ JEŃCY RADZIECCY I WŁOSCY

ZMARLI W LATACH 1941 – 1944 W NIEMIECKIM OBOZIE „STALAG 327”

W NEHRYBCE I PIKULICACH.

 

Prace sfinansowane zostały z budżetu Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie oraz Wojewody.

 


Lokalizacja: Przemyśl, gmina Przemyśl

GPS: 49.755382, 22.806958