Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności.

Osobnica – cmentarz z I wojny światowej nr 16

Ewidencja pochowanych

Kategoria: Cmentarz wojenny


W okresie walk w maju 1915 roku utworzono dwa pola grzebalne: na terenie dawnego cmentarza cholerycznego oraz wśród pól. W 1916 ekshumowano część mogił i utworzono jeden wspólny cmentarz o powierzchni 1,38 ha, według projektu Johanna Jägera. Pochowano na nim 380 żołnierzy, przede wszystkim niemieckich i rosyjskich, poległych w czasie ciężkich walk toczonych na polach Osobnicy w dniu 5 maja 1915 roku,w tym 170 zidentyfikowanych. Na cmentarzu utworzono 48 mogił indywidualnych i 44 zbiorowych. Obecnie na terenie obiektu trudno się doliczyć ilości mogił, ze względu na ich różnorodne urządzenie. Na grobach niemieckich, znajdujących się w centralnej części cmentarza, ustawiono niewielkie betonowe cokoliki, na których licu przytwierdzone są żeliwne tablice z nazwiskami pochowanych. Groby położone wzdłuż ogrodzenie ozdobione były wysokimi żeliwnymi krzyżami ustawionymi na betonowy cokołach. Akcent centralny stanowi ściana pomnikowa z wykutą w kamieniu głową Chrystusa, na bocznych ścianach umieszczono inskrypcje:

 

WAFFENBRÜDER IN GLÜCK UND NOT –

SCHULTER AN SCHULTER BIS IN DEN TOD!

EUER DIE LIEBE, IN DER IHR RUHT –

EUER DIE ERDE, – SIE TRANK EUER BLUT!

HEILIGSTE GÜTER VIELEDEL UND WERT:

DAS RECHT UND DIE EHRE ZWANGEN ZUM SCHWERT!

TREUE UM TREUE, DU SEGNENDER KRIEG!

GLAUBE GAB STÄRKE – GOTT GAB DEN SIEG!

[TOWARZYSZE BRONI W SZCZĘŚCIU I POTRZEBIE –

RAMIĘ W RAMIĘ AŻ DO ŚMIERCI!

WASZA JEST MIŁOŚĆ, W KTÓREJ SPOCZYWACIE!

WASZA JEST ZIEMIA – ONA PIŁA WASZĄ KREW!

NAJŚWIĘTSZE DOBRA SZLACHETNE I CENNE:

PRAWO I HONOR KAZAŁY CHWYCIĆ ZA MIECZ!

WIERNOŚĆ ZA WIERNOŚĆ, BŁOGOSŁAWIONO WOJNO!

WIARA DAŁA SIŁĘ – BÓG DAŁ ZWYCIĘSTWO!].

 

Pierwotnie cmentarz w całości otoczony był kamiennymi słupkami połączonymi rurami i żywopłotem. W okresie II Rzeczypospolitej poddawano go jedynie bieżącej pielęgnacji. Podczas okupacjo Niemcy, ku chwale swoich żołnierzy, przeprowadzili ograniczony remont obiektu. Następne kilkadziesiąt lat to okres dewastacji cmentarza, którego wiele elementów zostało skradzionych lub zniszczonych. Taki los spotkał większość żeliwnych krzyży na kwaterze rosyjskiej. W 1990 roku, staraniem sołtysa wsi, cmentarz został częściowo oczyszczony. Aleję główną wysadzono drzewami. Wykonano tymczasowe ogrodzenie z drewnianego płotu i uporządkowano wnętrze. Kolejne prace konserwacyjne przeprowadzone zostały w 2000 r. Ustawiono na swoich miejscach odnalezione stele, częściowo odrestaurowano krzyże nagrobne. Zakonserwowane ścianę pomnikową. Cmentarz zachował się w stosunkowo dobrze, choć wymagał remontu. Prace, finansowane z budżetu Wojewody oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie, rozpoczęto w 2005 roku. Przy współudziale gminy w latach następnych przeprowadzono kompleksową konserwację zachowanych elementów urządzenia i odtworzono brakujące, głównie tablice nagrobne. Wykonane zostało nowe ogrodzenie, stylizowane na oryginalne. Remont zakończono w 2010 r.

 


Lokalizacja: Osobnica, gmina Jasło

GPS: 49.701184, 21.406392