Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności.

Łańcut – kwatera wojenna

Ewidencja pochowanych

Kategoria: Kwatera wojenna


Początek istnieniu kwatery dały pochówki żołnierzy i jeńców wojennych zmarłych w czasie I wojny światowej na cholerę i czerwonkę w szpitalu wojennym funkcjonującym w Łańcucie. Od 1918 roku w Łańcucie działał obóz, w którym przebywali internowani żołnierze ukraińscy. Zimą 1919/20, w czasie epidemii tyfusu zmarło około 400 osób. Zmarłych w obozie chowano na cmentarzu utworzonym obok koszar wojskowych, obecnie przy ul. Armii Krajowej. Cmentarz został zlikwidowany w 1927 roku, ekshumowane szczątki pochowano na specjalnie wydzielonej kwaterze. Staraniem środowisk ukraińskich, ze składek społecznych na kwaterze wzniesiono pomnik WIERNYM SYNOM UKRAINY. W latach 1937– 38 przeprowadzono konserwację kwatery i pomnika. Przetrwał on okupację, został zniszczony około 1974 roku, podczas przebudowy kwatery. Pomnik wraz z upamiętnieniem żołnierzy ukraińskich został odbudowany. W 1939 roku na kwaterze pochowano zwłoki żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli podczas obrony Łańcuta. W mogiłach indywidualnych pochowano 35 żołnierzy w tym 17 zidentyfikowanych. Na grobach imiennych umieszczone były drewniane krzyże.

Trudno określić, jakie był pierwotny kształt urządzenia kwatery. W latach 70-tych dokonano gruntownej przebudowy, tworząc trzy mogiły zbiorowe (jedna po lewej i dwie po prawej) otoczone krawężnikiem, wypełnionym ziemią i porośnięte trawą. Na każdej umieszczona została betonowa poduszka z żeliwnym krzyżem Virtuti Militari i numerem: I, II i III. W 2009 roku dokonano kolejnej przebudowy. Wykonano nowe, granitowe obramowanie mogił zbiorowych, na których ustawiono niewysokie, granitowe krzyże z nazwiskami pochowanych żołnierzy Wojska Polskiego. Na kwaterze znajduje się także kilka obiektów o charakterze pomnikowym.  

Na wprost wejścia, w linii ogrodzenie umieszczona jest pięciokątna ściana pomnikowa, na której licu umieszczona jest żeliwna tablica o treści:

 

1914 – 1920

POLSKO NIE JESTEŚ TY JUŻ NIEWOLNICĄ!

ŁAŃCUCH TWYCH KAJDAN STAŁ SIĘ TYM ŁAŃCUCHEM.

NA KTÓRYM Z LOCHU CO BYŁ TWĄ STOLICĄ

LAT STO. SWYM WŁASNYM DŹWIGNĘŁAŚ SIĘ DUCHEM.

/LEOPOLD STAFF/

PAMIĘCI ŻOŁNIERZY ZIEMIE ŁAŃCUCKIEJ POLEGŁYCH NA POLACH BITEW

I – SZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ ORAZ W WALKACH O NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI

I W OBRONIE GRANIC WOLNEJ OJCZYZNY

W 70 ROCZNICĘ ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI

SPOŁECZEŃSTWO ŁAŃCUCKIE

ŁAŃCUT LISTOPAD 1988 KOŁO PTTK MIŁ. ŁAŃCUTA.

 

W latach 50-tych pochowanych żołnierzy WP upamiętniono tablicą umieszczoną po prawej stronie alei głównej na niewielkim lastrykowym cokole. Na szczycie umieszczony jest krzyż, poniżej tablica:

 

BÓG HONOR OJCZYZNA

MOGIŁA ZBIOROWA

ŻOŁNIERZY POLEGŁYCH W OBRONIE ŁAŃCUTA 9 – 10 IX 1939R.

 

Poniżej wyryto imiona, nazwiska oraz inne danej dotyczące 9 żołnierzy. Napis kończy zwrot:

 

ORAZ 22 NIEZNANYCH ŻOŁNIERZY Z BAONU OBR. NARODOWEJ

CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

 

Oprócz wymienionych na tablicy udało się zidentyfikować nazwiska jeszcze 8 pochowanych żołnierzy. Na kwaterze pochowano także żołnierzy polskich poległych pod koniec wojny oraz po jej zakończeniu w walkach z UPA, wśród nich 2 zidentyfikowanych.

W okresie wojny na terenie kwatery pochowano trzech żołnierzy niemieckich, ale później zostali oni ekshumowani i przeniesieni do osobnego grobu w innej części cmentarza a w 2010 przeniesieni na cmentarz w Siemianowicach Śląskich. Z kwatery ekshumowano także pochówki osób cywilnych pochowanych tutaj po wojnie. Z tego okresu pochodzi zachowany grób funkcjonariusza MO. Znajduje się ona na brzegu mogiły nr III, po prawej stronie głównej alei, tuż obok wejścia. Na poziomej lastrykowej płycie umieszczony jest betonowy nagrobek zwieńczony krzyżem z postacią Chrystusa, poniżej tablica:

 

JERZY DZIERRZAK

PPOR. MILICJI OBYW.

♦ 1/3 1923 † 2/6 1945

ZGINĄŁ W WALCE O WOLNOŚĆ OJCZYZNY

CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI.

 

Na terenie kwatery znajduje się także pomnik poświęcony bohaterom i ofiarom II w. św. Ustawiony na zieleńcu po lewej stronie alei głównej ma formę postumentu z kamienia na lastrykowym cokole. Na szczycie umieszczony jest niewielki metalowy krzyż, pod nim orzeł oraz cztery żeliwne tablice:

 

RÓŻNE FRONTY

KAMPANIA WRZEŚNIOWA IX – X 1939

WESTERPLATTE KUTNO WARSZAWA ŁAŃCUT PRZEMYŚL LWÓW HEL KOCK

KAMPANIA FRANCUSKA V – VI 1940

NORWEGIA NARWIK V – VI 1940

BITWA O W. BRYTANIĘ VIII – IX 1940

AFRYKA PÓŁNOCNA TOBRUK VIII – XII 1941

KAMPANIA WŁOSKA V 1944 – IV 1945, MONTE CASSINO 11 – 18 V 1944

ANCONA VAENSA BOLONIA, INWAZJA ZACHODNIA VIII 1944 – V 1945

FALAISE CHAMBOIS ARNHEM BREDA MOERDIJK,

FRONT WSCHODNI X 1943 – V 1945

LENINO 12 – 13 X STUDZIANKI CZAPLINEK DRAWSKO

KOŁOBRZEG GDAŃSK SIEKIERKI BUDZISZYN BERLIN

KAPITULACJA 5 MAJ DZIEŃ ZWYCIĘSTWA 9 MAJ.

10 PUŁK STRZELCÓW KONNYCH

SZLAK BOJOWY

POLSKA – FRANCJA – ANGLIA – FRANCJA – BELGIA – HOLANDIA – NIEMCY

ZWZ

SCH

AK

BCH

SABOTAŻ DYWERSJA PARTYZANTKA

NIENADOWA 2 VI 1942

ŻOŁYNIA 24 IV 1943

PAWŁOSIÓW 31 XII 1943

SZUWSKO 31 XII 1943

SARZYNA 1943

WALDLAGER 1944

STARE MIASTO 23 VI 1944

SZYSZKÓW KURYŁÓWKA 28 – 29 VIII 1944

LEŻACHÓW JAGIEŁŁA 11 – 12 VII 1944

POWSTANIE WARSZAWSKIE 1 VIII – 2 X 1944.

 

Pomiędzy skrótami organizacji partyzantki umieszczony jest symbol Polski walczącej.

Ostatnia tablica poświęcona jest ofiarom obozów zagłady:

 

OBOZY ZAGŁADY I PRZYMUSOWEJ PRACY

OŚWIĘCIM – BRZEZINKA – DACHAU – MATHAUSEN – ORANIENBURG

STUTHOFF – STAROBIELSK – KATYŃ – PŁASZÓW – PUSTKÓW

RZESZA NIEMIECKA.

 

Poniżej kamiennego cokołu, poziomo na lastryku umieszczona jest kolejna tablica, największa, wykonana z tego samego materiału co poprzednie:

 

1939 – 1945

MOGIŁA SYMBOLICZNA OFIAR II WOJNY ŚWIATOWEJ

ŻOŁNIERZY ZIEMI ŁAŃCUCKIEJ POLEGŁYCH NA RÓŻNYCH FRONTACH,

W RUCHU OPORU, POMORDOWANYCH W OBOZACH KONCENTRACYJNYCH

I UŚMIERCONYCH W MIEJSCACH KAŹNI

CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

 

Pomiędzy datami umieszczona jest postać Michała Archanioła, niżej skrzyżowane szable, na dole tablicy umieszczony jest fragment wiersza znanego poety:

 

 … JEDNA JEST POLSKA JAK BÓG JEDEN NA NIEBIE

WSZYSTKIE ME SIŁY JEJ SKŁADAM W OFIERZE

NA CAŁE ŻYCIE, KTÓRE WZIOŁEM Z CIEBIE

CAŁY OJCZYZNO DO CIEBIE NALEŻĘ

JAN LECHOŃ

ŁAŃCUT LISTOPAD 1986 PTTK, KOŁO MIŁ. ŁAŃCUTA.

Charakter pomnika ma także wysoki drewniany krzyż stojący na wprost wejścia. Początkowo krzyż upamiętniający Powstanie Styczniowe ustawiono w początkowej części cmentarza po prawej stronie głównej alei. Jednak uległ on zniszczeniu. Odbudowano do dopiero w 1983 roku, ale ustawiono w centrum kwatery wojennej. U podnóża umieszczona jest tablica z napisem:

 

BOHATEROM WALK O NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI

W 120 ROCZNICĘ POWSTANIA STYCZNIOWEGO

ŁAŃCUT LISTOPAD 1986 PTTK, KOŁO MIŁ. ŁAŃCUTA.

 

Kwatera posiada własne ogrodzenie. Od strony znajdującego się w sąsiedztwie zakładu przemysłowego odgradza ją wysokie metalowe ogrodzenie, pozostałe boki otacza metalowa, kuta balustrada umieszczona na murze z kamienia łamanego. Wejście to kuta furtka umieszczona pomiędzy dwoma filarami. Alejki znajdujące się na kwaterze wyłożone są kostką brukową.

 


Lokalizacja: Łańcut, gmina Łańcut

GPS: 50.059410, 22.228703