Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności.

Grab – cmentarz z I wojny światowej nr 4

Ewidencja pochowanych

Kategoria: Cmentarz wojenny


Cmentarz znajduje się na szczycie wzniesienia, tuż obok granicy państwowej, zajmuje powierzchnie 16 arów. Bardzo interesujący jest jego kształt, zaprojektowany przez Dusana Jurkovica. Ma on formę kwadratu, wpisanego w okrąg. Na brzegach rozmieszczonych jest jedenaście mogił, przed nimi jeszcze trzy. Mogiły znajdują się także w centrum placu cmentarnego obok pomnika. Centralny akcent cmentarza stanowi wysoka drewniana gontyna, umieszczona na podmurówce z łamanego kamienia, zwieńczona wysokim drewnianym krzyżem. Jedyny tego rodzaju obiekt na Podkarpaciu. Mniejsze krzyże, po trzy z każdej strony, umieszczono w dolnej część gontyny. Na kamiennym cokole tablica złożona z kilku płyt o treści:

 

WOLLT IHR DIE OPFER WÄGEN DIESES KRIEGES:

ZU RUHM UND EHRE IN DIE ANDRE SCHALE

DIE NEUGEBURT DER VÖLKERSEELE –

UND DAS VERLORENE FEDERT LEICHT EMPOR!

[JEŚLI WAŻYĆ CHCECIE OFIARY TEJ WOJNY:

DO CHWAŁY I HONORU NA DRUGIEJ SZALI

DOŁÓŻCIE JESZCZE ODRODZONĄ DUSZĘ NARODU –

A SZALA Z TYM, CO UTRACONE Z ŁATWOŚCIĄ SIĘ UNIESIE!].

 

Ogrodzenie cmentarza to wał ziemny obłożony kamieniem, wejście przez kamienną sklepioną bramę. Kiedyś zarówno mur ogrodzeniowy jak i brama przykryte były gontowym dachem, jednak nie zachował się on do chwili obecnej. Na cmentarzu znajduje się 53 groby indywidualne i 31 zbiorowych. Na mogiłach ustawione są drewniane krzyże modrzewiowe, zwieńczone oblachowanym daszkiem. Na krzyżach emaliowane tabliczki z nazwiskiem lub narodowością pochowanego. Na cmentarzu pochowanych jest 141 żołnierzy różnej narodowości (14 austrowęgierskich i 1 rosyjski, narodowość pozostałych jest niepewna), z tej liczby zaledwie 14 to zidentyfikowani.

Cmentarz został kompleksowo wyremontowany w latach 1992–1995, przy czynnym udziale Austriackiego Czarnego Krzyża i żołnierzy. W latach 2009–2010 ze środków Wojewody przeprowadzono remont i konserwację krzyży nagrobnych cmentarza. Obecnie podlega bieżącym pracom pielęgnacyjnym i konserwacyjnym.

 


Lokalizacja: Grab, gmina Krempna

GPS: 49.427114, 21.444430