Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności.

Baligród – cmentarz żołnierzy Wojska Polskiego i Armii Radzieckiej

Ewidencja pochowanych

Kategoria: Cmentarz wojenny


Cmentarz został założony w latach 1946 – 1947 przez 34 Pułk Strzelców Budziszyńskich stacjonujący w Baligrodzie. Pierwotnie pochowano na nim poległych w walkach z UPA żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, grupy manewrowej Wojsk Ochrony Pogranicza oraz 16 Pułku Piechoty. W 1953 roku cmentarz poszerzono o część południową, na której pochowano żołnierzy radzieckich, których szczątki ekshumowano z grobów położonych na cmentarzach w m.in. Baligrodzie, Przemyślu, Lesku, Ustrzykach Dolnych, Krośnie, Jarosławiu, Cisnej i Solince. Obecnie na cmentarzu znajduje się 154 mogiły zbiorowe, część radziecka to 108 mogił zbiorowych, polska 46. Spoczywa w nich ok. 5 700 poległych żołnierzy. Spośród pochowanych tutaj żołnierzy zaledwie 981 to zidentyfikowani: 823 żołnierzy AR, 4 WP poległych w 1939 roku oraz 154 żołnierzy WP, którzy polegli w walkach z UPA. Mogiły ułożone są w rzędach. Wszystkie otoczone są lastrykowanymi obramowaniami, wypełnionymi ziemią z nasadzeniami roślinnymi. Na polskich grobach ustawione są lastrykowe krzyże, na rosyjskich poduszki z pięcioramiennymi gwiazdami, wykonanego z tego samego materiału. U wejścia na cmentarz, po lewej stronie ustawiony jest wysoki krzyż brzozowy z metalową tablicą w kształcie ryngrafu o treści:

 

PRZECHODNIU! SPÓJRZ NA TEN KRZYŻ

ŻOŁNIERZE POLSCY WZNIEŚLI GO WZWYŻ

ŚCIGAJĄC FASZYSTÓW PRZEZ LASY, GÓRY I SKAŁY

DLA CIEBIE POLSKO I DLA TWEJ CHWAŁY.

 

Obok niego na specjalnym postumencie umieszczonych jest osiem tablic żeliwnych z nazwiskami większości zidentyfikowanych żołnierzy.

Akcent centralny stanowi pomnik ustawiony na placu przed wejściem. Na dużej płycie obłożonej granitem ustawiona jest tarcza z grunwaldzkimi mieczami na licu oraz symboliczny znicz. Przed nim na płycie umieszczona jest tablica pamiątkowa. Jej treść wyryto w języku rosyjskim i polskim. Pierwotnie miała ona treść:

 

BOHATEROM ARMII RADZIECKIEJ I LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO

POLEGŁYM W LATACH 1944–47

W WALCE W NIEMIECKIM I RODZIMYM FASZYZMEM.

 

W 2016 roku na pomniku umieszczono nową tablicę inskrypcyjną:

 

PAMIĘCI ŻOŁNIERZY WOJSKA POLSKIEGO

POLEGŁYCH W WALKACH Z NIEMCAMI W LATACH 1939 – 1944

ORAZ ŻOŁNIERZY WOJSKA POLSKIEGO I WOJSK OCHRONY POGRANICZA

POLEGŁYCH W WALKACH Z UPA W LATACH 1944 – 1947

PAMIĘCI ŻOŁNIERZY ARMII CZERWONEJ

POLEGŁYCH W WALKACH Z NIEMCAMI W LATACH 1944 – 1945.

 

Ogrodzenie cmentarza stanowi niewysoki, murek ceglany. Wejście metalowa bramka ustawiona centralnie.

Oprócz wymienionych wcześniej na cmentarzu pochowano szczątki kilkudziesięciu żołnierzy i ofiar wojny, których szczątki ekshumowano z likwidowanego cmentarza grekokatolickiego w Solince. W 2001 roku na postumencie z wykazem pochowanych ustawiono poświęconą im tablice:

 

NA TYM CMENTARZU SPOCZYWAJĄ OFICEROWIE 8 PP 3 DP LEGIONÓW

KPT. EUGENIUSZ BOGUCKI

UR. 19.I.1903 R., ADIUTANT DOWÓDCY PUŁKU

POR. WACŁAW SADOWSKI

UR. 25.XII.1906 R., OFICER ŁĄCZNOŚCI.

POLEGLI 8 X 1939 R. POD ROZTOKAMI PRZY PRZEKRACZANIU GRANICY

PODCZAS PRÓBY PRZEDOSTANIA SIĘ NA WĘGRY

ICH SZCZĄTKI I INNYCH NIEZIDENTYFIKOWANYCH ŻOŁNIERZY WP

PRZENIESIONO W 1964 R. Z CMENTARZA GRECKOKATOLICKIEGO W SOLINCE

KPT. DYPL. EDWARD JAN HEŁCZYŃSKI

UR. 7.V.1907 R. OFICER OPERACYJNY 11 DYWIZJI PIECHOTY

POLEGŁ W NOCY Z 15 NA 16 WRZEŚNIA 1939 R. W BOJU POD NOWOSIÓŁKAMI

SZER. PENNER

ŻOŁNIERZ 2 PUŁKU STRZELCÓW PODHALAŃSKICH

POLEGŁ 10 IX 1939 R. W OLSZANICY

JEGO SZCZĄTKI PRZENIESIONO W LATACH 50–TYCH Z CMENTARZA W OLSZANICY

CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

 

Pierwszą modernizację cmentarza przeprowadzono w roku 1984. Cmentarz sukcesywnie poddawany jest pracom remontowym. W ich trakcie usunięto m.in. nadmiernie rozrosłe żywotniki, które zostały zastąpione niską ozdobną roślinnością. Prace finansowane są głównie ze środków Wojewody.

 

 


Lokalizacja: Baligród, gmina Baligród

GPS: 49.344861, 22.289271